In 2023 ben ik gestart met de humane Hbo-opleiding Moderne Fytotherapie bij Herba Sanitas. Herba Sanitas is een door GRO en het Herboristengilde erkende 4-jarige Hbo-opleiding voor moderne fytotherapie, of kruidengeneeskunde. Bij Silverlinde, waar ik de 4-jarige opleiding tot veterinair natuurgeneeskundig therapeut heb gevolgd (en afgerond), maakte fytotherapie ook deel uit van het lesprogramma.

Fytotherapie
De term fytotherapie wordt voor het eerst begin vorige eeuw geïntroduceerd door de Franse arts Henri Leclerc. Hij stelde voor dat het bij fytotherapie gaat om de wetenschappelijke toepassing van geneeskrachtige planten bij aandoeningen van mens en dier. Het voorkomen en genezen met behulp van medicinale planten is echter ouder dan de mens (de moderne mens ontstond ongeveer 300.000 jaar geleden).

Fytotherapie betekent letterlijk plantengeneeskunde of kruidengeneeskunde en komt van het Griekse ‘fytos’ (plant) en ‘therapeia’ (behandeling). Deze holistische therapie maakt gebruik van de heilzame stoffen uit planten en kruiden om ziekten te behandelen. Deze heilzame stoffen stimuleren niet alleen het herstel van ons lichaam, maar hebben ook een meer algehele, diepere werking op onze gesteldheid.

Holistische dierenartsen en therapeuten zien zieke dieren niet slechts als een ziekte of aandoening die moet worden genezen, maar kijken naar het dier in zijn geheel. Om het dier te genezen, wordt niet alleen de ziekte behandeld, maar wordt ook gekeken naar andere aspecten zoals de geschiedenis van het dier, leefomstandigheden, de omgeving, gedrag, voeding, karaktereigenschappen, activiteiten, sociale aspecten en fysiek, energetisch en geestelijk welzijn.

Hoe werkt een fytotherapeut
Een fytotherapeut:
*Heeft een holistische visie
*Kiest bewust voor bepaalde planten of plantendelen;
*Oogst in een bepaalde periode;
*Kiest voor een bepaald extractiemiddel;
*Kiest voor bepaalde extractiemethoden;
*Kiest voor een bepaalde manier van toedienen.

Hoe (wilde) dieren zichzelf genezen
Van wolven/wilde honden, olifanten en apen en mensapen is bekend dat ze geneeskruiden gebruiken om zichzelf te genezen. Dit heet Zoopharmacognosy.

Wilde dieren hebben een medische kennis ontwikkeld waar wij mensen jaloers op kunnen zijn. Of het nu gaat om preventieve maatregelen of het bestrijden van acute ziekten, de behandeling van pijn of het verzorgen van wonden. Deze opgedane kennis wordt van generatie op generatie doorgegeven.

In 2024 was orang-oetang (Pongo) Rakus in het nieuws. Rakus leeft in het regenwoud van Indonesië en hij had een flinke wond onder zijn oog, waarschijnlijk veroorzaakt door een vechtpartij met een andere aap. Onderzoekers zagen dat Rakus zelf zijn wond behandelde met de bladeren van een lianensoort Akar Kuning (Fibraurea tinctoria) . Deze lianensoort wordt echter niet vaak door orang-oetans gegeten. Akar Kuning en aanverwante lianensoorten staan bekend om hun geneeskrachtige werking. Ze gaan infecties tegen en bevorderen het herstel van de wond. Tijdens het kauwen van de bladeren smeerde Rakus het vrijgekomen sap direct op de wond. Na ongeveer een half uur stopte de orang-oetang met kauwen om vervolgens ook de bladeren op de wond te smeren. Na vijf dagen was de wond geheeld.

Chimpansees behandelen zichzelf met bittere planten tegen parasieten en Monarchvlinders beschermen hun nageslacht met giftig Melkkruid (Glaux maritima). Chinese roodkopmussen (Passer cinnamomeus) leggen soms geneeskrachtige Absintalsem-bladeren (Artemisia absinthium) in hun nest om zichzelf en hun jongen te beschermen tegen parasieten.
En mijn, inmiddels overleden, Duitse Herder Miss T at Smeerwortel (Symphytum officinale) als zij last had van haar heupen (heup dysplasie) of Citroenmelisse (Melissa officinalis) als zij last had van haar maag.

Wilt u meer weten over fytotherapie of het gebruik van geneeskrachtige kruiden en planten voor uw dier? Neem dan contact op.