Systemisch en energetisch coachen met honden

Je kunt niet meer om het fenomeen coachen met honden heen. Eerst waren het paarden die konden spiegelen en sinds enkele jaren zijn ook honden aan dit werkveld toegevoegd. Het aantal coaches, trainers en hulpverleners werkzaam met honden groeit heel erg snel. Ondanks dat het een jong werkveld is, is het een snelgroeiend werkveld. 

Samenwerken met de hond in AAI (Animal Assisted Interventions) wordt als holistisch aangemerkt omdat bij systemisch en energetisch coachen met honden vijf niveaus centraal staan die met elkaar verbonden zijn: fysiek, emotioneel, mentaal, energetisch en spiritueel. Als coach dien je te allen tijde zorg te dragen voor de mentale, emotionele en fysieke veiligheid van de aanwezige hond(en), de coachee en uiteraard jezelf. 

Systemisch werken

Als mens worden we gevormd door alle ervaringen in het leven. We worden allemaal beïnvloed door de context waarin we leven, het gezin waarin we zijn opgegroeid, de bedrijven waar we werken, de verenigingen waar we onderdeel van uit maken, vriendschappen die wij onderhouden en nog veel meer. Wij worden door deze systemen beïnvloed vanwege alles wat in het systeem gebeurt. De plaats die wij in het systeem innemen is bepalend voor wat wij doen en waarom wij iets doen. Veel van onze gedragingen, patronen en onbewuste overtuigingen vinden hun oorsprong in de systemen waarin we zijn opgegroeid en leven. Door systemisch te werken krijgen je inzicht in de plek die iemand inneemt in een systeem en hoe de verhouding is tot anderen binnen dat systeem.

Bert (Anton Suibert) Hellinger (1925-2019) was een Duitse filosoof, theoloog, psychotherapeut en priester. Hij verwierf bekendheid als grondlegger van familieopstellingen. Hij ontdekte dat er vier systemische levenswetten zijn, die bepalend zijn voor de dynamiek binnen families, organisaties, relaties en andere systemen. Deze wetten spelen een belangrijke rol in hoe mensen zich verhouden tot hun omgeving en familieleden. Deze wetten voorspellen waar de problemen zullen/kunnen ontstaan.

• Erkennen wat er is:
  Deze wet draait om het accepteren en erkennen van de werkelijkheid zoals die is. Dit betekent dat we de feiten, zowel de mooie als de moeilijke, de lichte als de donkere, onder ogen moeten zien. Het negeren of ontkennen van bepaalde zaken in het systeem, zoals pijn, verlies of onverwerkte emoties, kan leiden tot verstoringen en disbalans.
• Erbij horen:
  Deze wet gaat over het besef dat iedereen een plek heeft in het systeem en recht heeft om erbij te horen. Dit betekent dat we ons verbonden voelen met onze familie en het systeem waartoe we behoren, zonder te worden uitgesloten of geïsoleerd. Wanneer iemand wordt uitgesloten, heeft dit schadelijke gevolgen voor het hele systeem.
  • Binding: iedereen heeft recht op een plek in het systeem. Niemand mag buitengesloten worden.
    • Persoonlijk: de behoefte om erbij te horen.
    • Collectief: het collectieve geweten zorgt ervoor dat het familiesysteem bij elkaar blijft.
• Balans van geven en nemen:
  Deze wet gaat over de balans in relaties. In gezonde relaties is er een gelijkwaardige uitwisseling van geven en ontvangen. Wanneer er te veel geven of te veel nemen is, ontstaat er disbalans, wat uiteindelijke leidt tot gevoelens van onvrede of onrecht.
  • Balans: het vinden van een gezond evenwicht tussen geven en nemen.
    • Persoonlijk: Balans in geven en nemen.
    • Collectief: balans in het gehele collectief. Al het onverwerkte dient zich in de volgende generatie aan.
• De juiste plek innemen:
  Deze wet gaat over het vinden van je eigen plek binnen het systeem. Dit betekent dat je je eigen rol en positie moet aanvaarden, in plaats van de rol van een ander in te nemen of jezelf boven of onder anderen te plaatsen. Het respecteren van de hiërarchie en de plaats die iedereen in het systeem inneemt, draagt bij aan een gezonde dynamiek.
  • Ordening: iedereen heeft een eigen plek in het systeem en alle plekken staan in de juiste rangorde ten opzichte van elkaar.
    • Persoonlijk: vaak ongeschreven en onbewuste sociale regels binnen het familiesysteem.
    • Collectief: De hiërarchie of volgorde binnen het systeem.

Systemisch coachen

Het systemisch coachproces bestaat uit een aantal fasen, namelijk welke systemen spelen er mee, welke verhoudingen zijn er en welke patronen en dynamieken zijn er.

Het doel is om zicht te krijgen op de interacties van de klant met zijn of haar systemen en de samenhang met de hulpvraag. 

• De eerste fase gaat vaak over het bewust worden van, bespeuren, gewaarworden van welke systemen er in het spel zijn.
• In de tweede fase probeer je helder te krijgen over de positie van en de verhoudingen tussen diegenen die bij het vraagstuk zijn betrokken. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van de drie wetmatigheden binding, ordening en balans. Het maken van een genogram kan inzicht geven in welke systemen er spelen en welke verhoudingen er zijn. 
• In de derde fase ligt de focus op (onbewuste) patronen die er, in verband met de hulpvraag, zijn. Patronen zijn een wezenlijk onderdeel van systemen en dus van mensen. Als er door welke reden dan ook één van de drie wetmatigheden verstoord raakt, ontstaan er patronen. Vanuit die patronen wordt een nieuw evenwicht binnen het systeem nagestreefd. Elk systeem wil namelijk in evenwicht zijn. Veel voorkomende (onbewuste) patronen zijn triangulering (verstoring van de rangorde), parentificatie (een kind neemt de verantwoordelijkheden van een ouder op zich), de verantwoordelijk voor iemand anders dragen, dubbelbeeld (het verwarren van een persoon uit het ene systeem met iemand uit het andere systeem) en identificaties(iemand is onbewust loyaal aan iets of iemand die buitengesloten is).

Systemisch coachen met de kracht van honden

Wij, net als onze dieren, zijn allemaal onderdeel van verschillende systemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan gezin van herkomst, werk, relatie, vrienden en de sportclub. Zonder dat we er bewust van zijn hebben al die systemen invloed op ons bestaan. Een effectieve methode om inzicht te krijgen in al deze systemen is systemisch werken waarbij je, samen met jouw hond, inzicht krijgt op verborgen dynamieken en “gekleurde” patronen. Honden zijn spiegels van de menselijke ziel en zij kunnen helpen bij het bewust maken van het onderbewuste.

Coachen met de hond(en) wordt ook wel ervaringsgericht coachen genoemd: Weinig praten, en vooral veel doen! In samenwerking met de hond stimuleer ik mijn klant zelf een oplossing te vinden zodat zelfinzicht, groei en ontwikkeling mogelijk is. De cliënt leert over zichzelf (en anderen) door activiteiten met de hond uit te voeren om vervolgens gedachten, aannames, gedrag, gevoelens en patronen te verwerken met behulp van de coach. 

Honden hebben het vermogen mensen te kunnen raken. Zij leven in het hier en nu, geven pure feedback en houden een eerlijke spiegel voor. Zij zijn in staat de kern aan te raken, een boodschap te geven en het zelfinzicht van de mens te vergroten. Tijdens het werken met honden, en zeker wanneer er buiten wordt gewerkt in de natuur, komen veel zaken op een natuurlijke manier aan de orde. Denk aan non-verbale communicatie, assertiviteit, creativiteit, probleemoplossend vermogen, leiderschap, verantwoordelijkheid, samenwerking, relaties en vertrouwen. 

Energetisch coachen

Energetisch wil zeggen dat alles energie is. Mensen en dieren bestaan uit een netwerk van energievelden. Een energetisch therapeut werkt vanuit een holistische (fysiek, emotioneel, mentaal, energetisch en spiritueel) visie waarbij de focus ligt de mens of het dier in totaliteit en niet op symptomen. 

Energetisch coachen gaat onder andere uit van (helder) voelen, (helder) horen, (helder) ruiken en (helder)zien. Tijdens het coachen kijk ik niet alleen naar de houding en bewegingen van de coachee, maar ook die van de hond. Ik stel open vragen, voel met je mee en kijk zonder oordeel naar wat zichtbaar wordt. 

Hoe werk ik als coach

Als coach werk ik vanuit mijn gevoel met mijn intuïtie/hooggevoeligheid als kracht. Tijdens het coachingstraject maak ik gebruik van coachkaarten, lichaamscontact (met toestemming van de coachee), lichaamsgericht werken, meditaties, het energieveld, vloerankers, de natuur en bioresonantie (biosensor/connectiesensor). 

De technieken waar ik gebruik van maak zijn visualisatietechnieken, meditatie- en ontspanningsoefeningen en creatieve en spelactiviteiten. Ook werk ik en met natuur. Immers, samen met de hond(en) kun je heerlijk buiten zijn en van alles beleven en ervaren. De relatie die mensen kunnen aangaan met natuur en de bewustwording van deze ervaringen kunnen een positieve bijdrage leveren.